Sluiting van woningen door de burgermeester vanwege aantreffen drugs in de woning

Hoe kunt u zich verweren tegen een last onder bestuursdwang tot sluiting van uw woning of bedrijfspand als daar een handelshoeveelheid drugs is aangetroffen?

Sinds enige jaren treden burgermeesters steeds vaker op als zelfbenoemde “crimefighters”. Waar het strafrecht in de ogen van de overheid onvoldoende kan ingrijpen om de openbare orde te beschermen, is het steeds vaker de burgermeester die zijn bestuurlijke handhavingsmogelijkheden inzet om criminaliteit te bestrijden.

Op grond van artikel 13b Opiumwet kan een burgermeester overgaan tot de sluiting van een woning voor minimaal drie maanden, wanneer er slechts een kleine handelshoeveelheid drugs in een woning wordt gevonden. Wanneer deze sluiting van de woning doorgang vindt, wordt de woning voor enkele maanden verzegeld. Dit kan enorm ingrijpende gevolgen hebben voor de bewoners. Zo leidt sluiting van de woning vrijwel altijd tot ontbinding van het huurcontract en zo kan de tijdelijke sluiting, definitieve gevolgen hebben voor de bewoner.

En daarom kan een burgermeester niet zomaar in alle gevallen waarin drugs worden aangetroffen tot sluiting van de woning overgaan. De Raad van State heeft bepaald dat de burgermeester alleen de woning mag sluiten indien hij in lijn met het eigen beleid en op rechtmatige en evenredige wijze van de sluitingsbevoegdheid gebruik heeft kunnen maken.

In de overzichtsuitspraak van 28 augustus 2019 heeft de Raad van State (ECLI:NL:RVS:2019:2912) uitgebreid uiteengezet aan welke voorwaarden het handelen van de burgermeester moet voldoen.

Zo kan een burgermeester zijn sluitingsbevoegdheid alleen rechtmatig inzetten als hij aannemelijk maakt dat de drugs die in de woning zijn aangetroffen ook daadwerkelijk vanuit de woning werden verhandeld. Als sprake is van slechts een kleine handelshoeveelheid drugs (< 30 gram softdrugs bijvoorbeeld) of als de bewoner een andere verklaring voor de aanwezigheid van de drugs in de woning kan hardmaken, mag de burgermeester vaak de woning niet sluiten.

Daarnaast moet de burgermeester voordat hij overgaat tot sluiting van de woning alle bijzondere omstandigheden van het geval meewegen. Wanneer de burgermeester bijzondere belangen van de bewoner onvoldoende in zijn besluit meeweegt, bestaat de kans dat de sluiting onevenredig wordt bevonden. Factoren die de burgermeester in ieder geval mee moet nemen in haar beslissing zijn:

• Persoonlijke verwijtbaarheid: wist u van de drugs in de woning of kon u daarvan op de hoogte zijn?;
• Wonen er ook kinderen in de woning? Zo ja wordt voldoende rekening gehouden met hun fundamentele mensenrechten en kinderrechten wanneer de woning wordt gesloten?;
• Heeft u een speciale binding met de woning, bijvoorbeeld vanwege medische omstandigheden?
• Zijn de bewoners in staat andere woonruimte te vinden?;
• Zal de sluiting van de woning leiden tot beëindiging van de huurovereenkomst?

Indien voldoende van de bovenstaande factoren spelen in een zaak en de noodzaak van de sluiting onvoldoende wordt aangetoond door de burgermeester, zal het besluit tot sluiting worden vernietigd.

Niet alleen wanneer er drugs wordt aangetroffen in uw woning kan de burgermeester tot sluiting overgaan. De burgermeester kan ook tot sluiting overgaan op grond van artikel 174a Gemeentewet, wanneer hij van mening is dat er gedragingen plaatsvinden in de woning die een gevaar opleveren voor de openbare orde rond de woning. Wanneer de burgermeester op deze grond een woning wil sluiten, moet hij eveneens aan strikte eisen voldoen.

Op dit moment is er een wetsvoorstel in de maak om de burgermeester ook de bevoegdheid te geven om een woning te sluiten wanneer er een verboden wapen wordt gevonden in de woning. De bevoegdheden van de burgermeester lijken zich steeds meer uit te breiden en het is te verwachten dat burgermeesters veelvuldig gebruik zullen blijven maken van de bevoegdheid om te sluiten.

Voor de burgermeester is het besluit tot sluiting snel genomen, maar voor de burger is het vaak een stuk moeilijker om bescherming te vinden in het recht tegen onrechtmatige of onevenredige inzet van de sluitingsbevoegdheid. Juist daarom is het van groot belang dat u in de procedure tegen de burgermeester wordt bijgestaan door een advocaat met ervaring op het gebied van woningsluitingen vanaf de allereerste kennisgeving van de sluiting door de burgermeester.

Heeft u een voornemen tot sluiting of een besluit tot sluiting van de burgermeester ontvangen? Leg u er niet bij neer! Door samen met een advocaat vanaf de bezwaarprocedure tot eventueel in hoger beroep de sluiting aan te vechten kan de sluiting mogelijk worden voorkomen, kan alternatieve woonruimte of passende opvang worden afgedwongen en kan de sluiting vaak in ieder geval maanden worden vertraagd.

Teken daarom altijd tijdig bezwaar aan tegen het besluit tot sluiting. Wij helpen u graag bij de procedures tegen de burgermeester en in de procedure die veelal volgt tegen de verhuurder van de woning. Wij helpen u graag uw belangen zo goed mogelijk naar voren te brengen en begeleiden u door de wirwar van spoedzittingen, bestuurlijke procedures en civiele procedures die meestal nodig zijn om de sluiting en alle negatieve gevolgen die daarbij komen kijken te voorkomen.

U kunt een afspraak maken met een van onze advocaten of langskomen op het inloopspreekuur op maandag van 16.00 uur tot 17.00 uur.